Wywiady

O tym, jak eTwinning poszerza zakres pedagogicznych możliwości oferowanych uczniom i nauczycielom, motywuje do nauki i otwarcia na Europę rozmawialiśmy z gronem pedagogicznym Szkoły Podstawowej nr 32 w Bielsku-Białej: Renatą Wojtaś - nauczycielką języka angielskiego i  koordynatorką projektów eTwinning, Alicją Procner - dyrektor szkoły, Jolantą Olejak-Bogaczyk -  wicedyrektor, Aldoną Słonką -  nauczycielką wychowania fizycznego i  Martą Barbasz-Sztajno – nauczycielką języka angielskiego.     W jaki sposób, gdzie i kiedy dowiedziała się Pani o Programie eTwinning? Renata Wojtaś: W 2007 roku Śląskie Kuratorium Oświaty wspólnie z Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji zorganizowało w jednej z bielskich szkół szkolenie i warsztaty na temat programu eTwinning. Pomysł współpracy ze szkołami z różnych krajów europejskich zafascynował mnie od samego początku. Ogromnie spodobała mi się możliwość wymiany pomysłów i doświadczeń z innymi nauczycielami w Europie, możliwość stworzenia uczniom okazji do wykorzystania języka angielskiego w praktyce. Pomyślałam, że to wręcz wymarzony program, w którym bez nakładów finansowych możemy całą klasą przenieść się wirtualnie na spotkanie z uczniami innych szkół, wspólnie z nimi uczyć się i bawić. W głowie kłębiły się pomysły, jak można wykorzystać ten program do motywowania uczniów. Brzmi to rzeczywiście zachęcająco, ale czy nie miała Pani żadnych obaw? Renata Wojtaś: Jedyną moją obawa była konieczność wykorzystywania nowoczesnej technologii, w której nie czułam się biegła, ale mimo to chęć podjęcia tego wyzwania była silniejsza niż wszelkie wątpliwości. I jak się z czasem okazało, decyzja o zarejestrowaniu w programie była strzałem w dziesiątkę. Czy wcześniej realizowała Pani projekty europejskie? Renata Wojtaś: Nigdy wcześniej nie miałam okazji realizować projektów europejskich. W jaki sposób przeprowadziła Pani swój pierwszy projekt? Renata Wojtaś: Po zarejestrowaniu się w programie eTwinning zamieściłam na forum krótką informację o projekcie, który chciałam rozpocząć, z nadzieją, że ktoś zechce podjąć współpracę. Nie trzeba było długo czekać na odpowiedź. Wspólnie z nauczycielką z Malty opracowałyśmy plan pracy i tak rozpoczęła się nasza przygoda z eTwinningiem. Realizacja projektów sprawiała nam mnóstwo radości i satysfakcji z uzyskiwanych rezultatów, zachęcając do realizowania coraz to nowych pomysłów. Już po zakończeniu pierwszego projektu wiedziałam, że to jest to, co daje mi inspirację, nie pozwala popadać w rutynę, wyzwala kreatywność. A czy projekty eTwinningowe pozwalają także realizować zadania szkoły? Alicja Procner: Oczywiście. Realizacja projektów przede wszystkim wpiera wychowanie uczniów w duchu tolerancji i szacunku dla ludzi i innych kultur, co pomaga nam w prosty sposób realizować jedno z najważniejszych zadań jakie ma do spełnienia szkoła – przygotowanie uczniów do życia w świecie bez granic. Nie sposób się z Panią nie zgodzić, zastanawiam się jednak jak projekty wpisują się w podstawę programową? Alicja Procner: Projekty eTwinning wspierają rozwijanie u uczniów kompetencji językowych. Zdobywają oni wiedzę na temat kultury i obyczajów innych krajów europejskich. Praca uczniów nad projektami przynosi im zadowolenie i motywuje do nauki języka obcego. Realizacja zadań wynikających z projektów przyczynia się do kształtowania umiejętności komunikowania się w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie. Poprzez rozwijanie umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, przygotowujemy uczniów do kontynuacji nauki w kolejnych etapach edukacyjnych. Jak zatem przekonać innych nauczycieli, że można pogodzić prowadzenie projektów eTwinning z realizacją podstaw programowych? Renata Wojtaś: Projekty eTwinning planujemy w taki sposób, aby podejmowana tematyka pozwalała na realizację treści zawartych w podstawie programowej. Ich interdyscyplinarny charakter pozwala przeplatać tematy z różnych przedmiotów. Dla przykładu zapoznając się ze szkołami partnerskimi poznajemy ich miasta i kraje, przez co realizujemy treści zarówno z języka angielskiego – posługiwanie się bardzo podstawowym zasobem środków językowych: leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych, umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematu dotyczącego świata przyrody, a jednocześnie treści z przyrody dotyczące na przykład krajobrazów Polski i Europy. Uczniowie przygotowując materiały na komputerze realizują treści z zakresu zajęć komputerowych – wyszukują i wykorzystują informacje z różnych źródeł, a jeśli oprócz tekstu wykonają ilustracje to zrealizują dodatkowo treści z plastyki – tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę. Kształcenie ogólne w szkole podstawowej tworzy fundament wykształcenia, szkoła łagodnie wprowadza uczniów w świat wiedzy, dbając o ich harmonijny rozwój intelektualny, etyczny, emocjonalny, społeczny i fizyczny. Jolanta Olejak-Bogaczyk: Warto również wspomnieć o kształtowaniu umiejętności pracy zespołowej oraz umiejętności uczenia się jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji. Ważnym zadaniem szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym. W rozwoju społecznym bardzo ważne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. Alicja Procner: Szkoła podejmuje odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji. Szkoła kształtuje szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawczą, kreatywność, przedsiębiorczość, kulturę osobistą, gotowość do uczestnictwa w kulturze, do podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej. W nauce języka obcego nowożytnego podstawa programowa w zalecanych warunkach wskazuje na dostęp do komputerów z łączem internetowym. Oprócz umiejętności językowych szkoła, poprzez nauczanie języka obcego nowożytnego, kształtuje postawy ciekawości, tolerancji i otwartości wobec innych kultur. Ważne jest także kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości w poznawaniu otaczającego świata. Czyli, powiedzmy to wyraźnie, Pań zdaniem projekty eTwinning nie tylko nie stanowią przeszkody w realizacji podstawy programowej, ale wręcz pomagają? Renata Wojtaś: Projekty eTwinning zdecydowanie pomagają w realizacji podstawy programowej poprzez bezpośredni kontakt z ludźmi z innych krajów, którzy reprezentują odmienne kultury. Umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i języku obcym, umiejętność współpracy, umiejętność posługiwania się nowoczesną technologią, umiejętność funkcjonowania we współczesnym świecie w dobie globalizacji – to tylko niektóre przykłady zaczerpnięte z podstawy programowej, w przypadku których projekty eTwinning są niezwykle pomocne. Marta Barbasz-Sztajno: Uczeń kończący szkołę podstawową powinien posługiwać się podstawowym zasobem środków językowych umożliwiającym mu rozumienie oraz formułowanie bardzo prostych wypowiedzi. Projekty eTwinning stanowią znakomitą okazję do sprawdzenia nabytych umiejętności, wykorzystania wiedzy w praktyce oraz dalszego doskonalenia kompetencji komunikacyjnych. Renata Wojtaś: Uczniowie powinni również zgodnie z podstawą programową posiadać świadomość, że ludzie posługują się różnymi językami i aby się z nimi porozumieć, trzeba uczyć się języka, który pozwoli na komunikowanie się z nimi. Treści zawarte w podstawie programowej doskonale wpisują się w tematy projektów, w ramach których wspólnie z innymi uczniami z różnych szkół europejskich przygotowuje się materiały dotyczące najbliższego otoczenia uczniów i otaczającego świata. Co według Pani jest najcenniejsze w programie eTwinning? Alicja Procner: Współpraca ze szkołami europejskimi przyczynia się do zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań i kształtuje umiejętność pracy w zespole, nie tylko uczniów, ale także grona pedagogicznego. Jakie największe korzyści przynosi Pani Instytucji współpraca z innymi szkołami? Alicja Procner: Nagrody zdobyte w konkursach krajowych i europejskich przyczyniają się do promocji szkoły w środowisku lokalnym. Wspominała Pani o nagrodach. Jakie sukcesy osiągnęła szkoła podczas realizacji programu eTwinning? Jolanta Olejak-Bogaczyk: Zdobyliśmy 21 Krajowych oraz 21 Europejskich Odznak Jakości, zwycięstwa w europejskich i krajowych konkursach. Ponadto konferencja zorganizowana w naszej szkole, liczne publikacje oraz udział w międzynarodowych seminariach – to bilans działalności Szkoły Podstawowej nr 32 w Bielsku-Białej w Programie eTwinning. Czy wśród realizowanych projektów, któryś zapadł Paniom szczególnie w pamięci? Renata Wojtaś: Każdy z projektów był oryginalny i ciekawy. Na uwagę zasługuje natomiast fakt, że aż cztery z nich zajęły czołowe miejsca w ogólnopolskich konkursach eTwinning: Art Project – Dip Your E-Brush in Your E-Soul – III miejsce (2010), The New Adventures of the Twinnies Around the World – I miejsce (2012), Supercitizen’s Almanac – I miejsce (2013), E-Cultural Kaleidoscope – II miejsce (2014). Dwa projekty zajęły I miejsce w Europie: The New Adventures of the Twinnies Around the World (2012) oraz E-Cultural Kaleidoscope (2014). Marta Barbasz-Sztajno: Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze jest tak, że te projekty otrzymują odznaki jakości. Moim zdaniem najlepsze projekty to takie, które angażują całą szkolną społeczność, bo to najbardziej podnosi jakość pracy szkoły. Na pewno niezwykłym projektem był The New Adventures of the Twinnies Around the World. Projekt obudził w uczniach ducha odkrywcy, zaciekawienie i entuzjazm oraz zmotywował do podjęcia wysiłku. A przede wszystkim pozwolił na połączenie nauki z przyjemnością. Głównym zadaniem uczniów było stworzenie wspólnej opowieści podróżniczej w formie komiksu. Główni bohaterowie otrzymali imiona Twinnie Yellow oraz Twinnie Blue, które nawiązują do barw eTwinningu. Aby umożliwić dzieciom rozwijanie wyobraźni i kreatywności, postacie Twinnie Yellow i Twinnie Blue mogły przy pomocy wehikułu przenosić się w czasie, odkrywać podwodny świat czy wyruszyć na podbój kosmosu. Niezaprzeczalnym atutem projektu jest fakt, że pomysł może być wykorzystany ponownie przez dowolną szkołę. Inni uczniowie, według własnego uznania, zaplanują podróż bohaterów i wymyślą niezwykłe przygody, puszczając wodze fantazji. Informacje o wojażach sympatycznych bohaterów zostały zamieszczone na TwinSpace oraz udostępnione do oglądania wszystkim zainteresowanym. Mogą one posłużyć jako ciekawy materiał edukacyjny lub źródło inspiracji. W jakich dziedzinach edukacji czy kultury realizujecie projekty eTwinning? Renata Wojtaś: Tematyka projektów była naprawdę szeroka. Od projektów skoncentrowanych na szeroko pojętej kulturze różnych narodów, poprzez projekty artystyczne, w których głównym tematem była sztuka, projekty proekologiczne, muzyczne, sportowe, promujące zdrowy tryb życia i kształtujące postawy obywatelskie. Wszystkie projekty miały charakter interdyscyplinarny i łączyły w sobie treści z zakresu różnych przedmiotów obowiązujących w szkole podstawowej. Marta Barbasz-Sztajno: Dziedziny w jakich realizujemy projekty to: biologia, geografia, przedmioty interdyscyplinarne, sztuka, edukacja medialna, języki obce, etyka, historia, informatyka, muzyka, ochrona środowiska, wiedza o społeczeństwie, wychowanie fizyczne, zdrowie. Jak zatem wygląda współpraca z nauczycielami innych przedmiotów: historii, przyrody, matematyki….? Renata Wojtaś: Jak wspomniałam wcześniej, wszystkie nasze projekty miały charakter interdyscyplinarny. Często zdarzało nam się współpracować z nauczycielami innych przedmiotów, którzy realizując treści podstawy programowej ze swojego przedmiotu, mogli równocześnie przygotować niektóre zadania projektowe. Współpraca naprawdę pomaga w realizacji projektów interdyscyplinarnych. A czy pozostali nauczyciele również podchodzą do współpracy z równym entuzjazmem? Renata Wojtaś: Oczywiście. Na przykład nauczyciel plastyki pomógł dzieciom przygotować rysunki inspirowane obrazami polskich malarzy czy też pokazał im ciekawe techniki plastyczne. Na muzyce prezentowano grę na instrumentach muzycznych i własnoręcznie wykonanych instrumentach perkusyjnych, słuchano polskich piosenek ludowych i współczesnych. Nauczyciel religii wspierał nas podczas prezentowania polskich tradycji świątecznych i śpiewania kolęd. Nauczyciel prowadzący koło dziennikarskie służył profesjonalną pomocą w montowaniu krótkich filmów. Nauczyciel przyrody przygotowywał doświadczenia. Współpracując z nauczycielem wychowania fizycznego, organizowaliśmy wspólnie międzynarodowe zawody w rzutach piłką do kosza, biegach na czas, zabawach ruchowych z wykorzystaniem języka angielskiego i wiele innych. Aldona Słonka: Niezależnie jakiego przedmiotu uczymy, jesteśmy pedagogami i musimy dbać o to, aby nasze zajęcia były ciekawe i rozwijające. Staramy się być na bieżąco z nowymi metodologiami nauczania oraz korzystać z dostępnych narzędzi. Wychowanie fizyczne jest lubianym przedmiotem, ale mimo to nie chcemy spoczywać na laurach. Organizując ciekawe zajęcia dla dzieci i młodzieży nie tylko widzimy, że uczniowie chętnie w nich uczestniczą, co z pewnością daje nam satysfakcję, ale przede wszystkim rozwija nas samych i uczy współpracy w zespole. Jak organizowałyście Panie prace uczniów podczas realizacji projektu? Marta Barbasz-Sztajno: Uczę dzieci z klas od pierwszej do szóstej, mam więc możliwość angażowania w realizację projektów dużej liczby uczniów w różnym wieku. I tak na przykład najmłodsze dzieci wykonują najprostsze zadania (na przykład prace plastyczne), starsze piszą teksty w języku angielskim, komunikują się z partnerami projektu, pracują z wykorzystaniem technik informacyjno- komunikacyjnych. Renata Wojtaś: Zadania projektowe realizowaliśmy na zajęciach koła eTwinningu, a także na lekcjach języka angielskiego, ponieważ znakomicie wpisywały się w podstawę programową oraz tematykę lekcji, natomiast niektóre zadania realizowane były także na innych przedmiotach przy współpracy nauczycieli plastyki, muzyki, techniki, wychowania fizycznego, a nawet religii. Wszystkie działania były dokumentowane, a wypracowane materiały zamieszczane na platformie TwinSpace projektu. Wróćmy na chwilę do TwinSpace. Jak w praktyce wygląda praca takim narzędziem? Renata Wojtaś: Zadania wymagały od uczniów wypracowania materiałów w języku angielskim, a były one przygotowywane w różny sposób, przy wykorzystaniu różnych narzędzi. Prace w postaci prezentacji, nagrań wideo, zdjęć zamieszczaliśmy w TwinSpace danego projektu. Uczniowie mieli dostęp do tej platformy, mogli komentować prace szkół partnerskich oraz uczestniczyć w czatach czy też dyskusjach na forum. Uczniowie i nauczyciele odwiedzali TwinSpace w dowolnym czasie, także z domu, aby obserwować nowe wpisy, oglądać nowe zdjęcia. W celu aktywizowania uczniów organizowaliśmy, wspólnie z nauczycielami z innych szkół, quizy, zadania specjalne czy minikonkursy. Elementy międzynarodowej rywalizacji zawsze działały motywująco i uczestnicy projektów regularnie sprawdzali zawartość TwinSpace, aby zobaczyć, jak szkoły partnerskie wykonały dane zadanie. Niektóre zajęcia poświęcaliśmy całkowicie pracy na platformie internetowej, gdzie dzieci bezpośrednio odpowiadały na pytania przygotowane przez szkoły partnerskie. Był też czas na spotkania w czasie realnym „na czacie”, co stanowiło zawsze nie lada wyzwanie, zważywszy, że uczniowie z różnych miejsc w Europie musieli zasiąść do komputerów w tym samym czasie. Podobnie było z wideokonferencjami. Czy zmienił się tryb Pani pracy podczas realizacji kolejnych projektów eTwinning? Renata Wojtaś: Od czasu, kiedy realizuję projekty eTwinning, mam możliwość zaproponowania uczniom sprawdzenia umiejętności językowych w bezpośrednim kontakcie z kolegami z innych szkół. Także dzięki zaangażowaniu w projekty eTwinning rozwinęłam swoje kompetencje z zakresu nowoczesnej technologii informacyjno-komunikacyjnej, w trakcie współpracy poznałam różne narzędzia – dzięki innym nauczycielom lub uczestnicząc w licznych warsztatach i kursach online. Dzięki temu przygotowuję ciekawe materiały i pomoce dydaktyczne do wykorzystywania na lekcjach. Jakich argumentów użyłyby Pani aby zachęcić innych nauczycieli do przyłączenia się do programu eTwinning? Renata Wojtaś: Zachęcałabym każdego, aby spróbował, ponieważ eTwinning jest po prostu genialnym programem oferującym możliwości współpracy opartej na kreatywności i wyobraźni uczniów oraz nauczycieli. Bez konieczności inwestowania środków finansowych można spotykać się z zaprzyjaźnionymi szkołami, okiem kamery zaglądać do ich sal lekcyjnych, czerpać pomysły, wspólnie uczyć się i bawić, przekonywać uczniów, że znajomość języka obcego pozwala komunikować się z ludźmi niemal na całym świecie, pokazywać im różnorodność i piękno kultur, poszerzać horyzonty i brać czynny udział w tej niezwykłej przygodzie, jaką jest eTwinning. A jakie argumenty Pani zdaniem przekonają dyrektora szkoły, że naprawdę warto realizować projekty eTwinning ze wszystkich przedmiotów i na każdym poziomie nauczania? Renata Wojtaś: Wydaje mi się, że wszystkie wymienione powyżej argumenty przemawiają za projektami eTwinning. Wymienię jeszcze raz najważniejsze z nich: możliwość współpracy ze szkołami bez nakładów środków finansowych, stworzenie uczniom możliwości wykorzystanie języka obcego w praktyce, stworzenie okazji do poznania różnych narodów i ich kultur poprzez bezpośredni kontakt i współpracę z różnymi szkołami europejskimi, poszerzenie horyzontów uczniów. Jak zatem przekonać rodziców naszych uczniów do wsparcia działań projektowych w ramach eTwinningu? Renata Wojtaś: Dla nauczycieli w eTwinningu najważniejsze są korzyści i możliwość osiągania założonych celów, czyli rozwijania umiejętności uczniów, poszerzania ich wiedzy, motywowania dzieci do podejmowania działania, natomiast dla uczniów mocnym argumentem jest ciekawa przygoda i połączenie nauki z zabawą. Moim zdaniem taka opcja, w której zarówno nauczyciele, jak i uczniowie są usatysfakcjonowani, powinna przekonać także rodziców. Jakiego wsparcia potrzebuje koordynator projektu eTwinning? (ze strony szkoły, dyrektora, nauczycieli, rodziców uczniów, Kuratorium Oświaty, Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, Krajowego Biura eTwinning)? Renata Wojtaś: Myślę, że najważniejsze jest wykorzystanie możliwości oferowanych przez program eTwinning, jeśli chodzi o szkołę to ważne jest wsparcie dyrektora oraz współpraca z innymi nauczycieli jak również zapewnienie odpowiednich warunków do realizacji projektów, między innymi sprzętu i urządzeń TIK. Niezwykle cenna jest niezawodna pomoc naszego Krajowego Biura eTwinning w przypadku problemów technicznych oraz możliwość udziału w różnego rodzaju konferencjach, szkoleniach i warsztatach, dzięki którym można rozwijać swoje umiejętności. Postęp w dziedzinie nowoczesnych technologii jest sukcesywny i warto być na bieżąco. Uczymy się przez całe życie. Skąd czerpie Pani pomysły na tematy projektów? Renata Wojtaś: Pomysły rodzą się poprzez wymianę doświadczeń z innymi nauczycielami, poprzez udział w warsztatach i konferencjach, a czasami same przychodzą znienacka. Inspirację stanowi dosłownie wszystko. Czasami, gdy oglądam jakiś program telewizyjny lub przeglądam strony w Internecie czy też spaceruję po ulicy, nagle rodzi się myśl: „to można wykorzystać w projekcie”. To chyba uzależnienie – ale pozytywne. Wydaje się, że to jest niewyczerpane źródło. Im dłużej działam w eTwinningu, tym pomysłów mam więcej. Jaki projekt realizuje Pani teraz? Renata Wojtaś: Aktualnie realizuję projekt wspólnie z nauczycielką wychowania fizycznego, Panią Aldoną Słonką, która jest jego inicjatorką. Nosi on tytuł European Sports Club. Aldona Słonka: Tematyka sportu budzi zainteresowanie uczniów. Chętnie wypowiadają się na temat ulubionych dyscyplin sportowych, zawodników i idoli, biorą udział w międzynarodowych minikonkursach sportowych, uczą się także, jak prowadzić zdrowy tryb życia. Życzymy zatem głowy pełnej pomysłów i gratulujemy zaangażowania. Dziękuję Paniom za rozmowę.     Rozmawiała: Katarzyna Welik Opracowanie: Gracjana Więckowska