Scenariusze

Jeśli szanujemy dziecko i podążamy za jego możliwościami to może ono zrobić więcej, niż od niego oczekujemy, a wszystko co dziecko potrafi - nauczycielowi zrobić nie wolno.

Helen Parkhurst

Historia ta wydarzyła się całkiem niedawno. Wróciłam z seminarium programu eTwinning Mój pierwszy projekt z Ambasadorem, gdzie miałam przyjemność poznać i poprowadzić w działaniach cudowną grupę zaangażowanych nauczycielek. Następnego dnia rano w pracy okazało się, że straciłam głos. Tak wiem, już widzę te komentarze, to trzeba było iść do lekarza, a nie do pracy. Uspokajam do lekarza wybrałam się po pracy, ale ten jeden dzień sprawił, że jeszcze bardziej uwierzyłam w moich wychowanków i w to co robię. 

Poranek

Moje 5,4-latki nie bardzo wiedziały jak to się stało, że z minuty na minutę mówiłam coraz mniej i coraz ciszej. Dopytywały jak się czuję, co jest tego przyczyną i czy nie udaję.

Jednak nie to było najważniejsze, bo choć ich empatia mnie wzruszyła, to jednak największą dumę poczułam z powodu tego, jak poradzili sobie tego dnia. Pomogły te wszystkie rytuały i zasady, które wypracowujemy wspólnie każdego dnia od początku września.

Na początek usiedliśmy w kole i odbyło się tradycyjne losowanie par, mimo że moje przedszkolaki jeszcze nie czytają, to wiedzą doskonale do kogo należy dany patyczek z imieniem. Dzięki temu bezbłędnie „odczytywały” wszystkie wylosowane imiona. Później wystarczyło uniesienie ręki i wszystkie pary szybciutko się ustawiły. Wyszliśmy na korytarz, a ja niczym kontroler ruchu na płycie lotniska, pokazałam do której łazienki udają się chłopcy, a do której dziewczynki.

Po śniadaniu, posiłkując się nagraniem z płyty, gdzie nieoceniony Pan Miłosz prowadzi dzieci przez zajęcia rytmiczne, pobawiliśmy się ruchowo. Nie będę was przeprowadzać przez każdy element tego dnia, ale opowiem o tym, co się sprawdziło już wielokrotnie w mojej grupie.

Plan Daltoński

Po pierwsze: praca w duchu Koncepcji Planu Daltońskiego. Filary opracowane i opisane przez Helen Parkhurst w książce „Education on Dalton Plan” w 1922 roku są dziś tak samo aktualne, jak 100 lat temu. Odpowiedzialność, samodzielność, współpraca – które doskonale porządkują plan dnia i towarzysząca temu refleksja nauczyciela (choć i przedszkolaki potrafią się nią wykazać).

Autorka: Izabela Ciułek

Dzięki temu dzieci, przy minimalnym udziale nauczyciela (szczególnie takiego, który stracił głos), potrafią właściwie same zaaranżować sobie „zajęcia" ponieważ:

• wiedzą, gdzie w sali znajduje się każda pomoc dydaktyczna, potrafią z niej skorzystać i odłożyć na miejsce,
• potrafią pracować w parach oraz grupach zadaniowych,
• znają znaczenie kolorów z sygnalizatora daltońskiego: praca samodzielna, praca w parach lub mniejszych zespołach, praca wspólna z wsparciem nauczyciela
  (tu w wersji z https://classroomscreen.com/ )

• uczą się kontrolować czas za pomocą „zegara daltońskiego”,
• planują swój dzień oraz zadania tygodniowe,
• mają świadomość swoich „mocnych stron” i wiedzą, kto jest im w stanie pomóc w danej czynności.

Samodzielność

Ja natomiast, jeśli nie mogę czegoś powiedzieć, to w trzy minutki tworzę obrazkową instrukcję działania, a praca z wizualizacją pomaga nam ogarnąć przestrzeń zadań. Przykład takiej wizualizacji możecie zobaczyć poniżej. Oczywiście czasami jest ona dużo prostsza i tworzona na bieżąco np. pisakiem na tablicy.

Współpraca

W myśl zasady „ask three, than ask me” przedszkolaki są przyzwyczajone do tego, że na początku, napotykając jakąś trudność, lub kiedy np. nie dosłyszały polecenia, szukają wsparcia u swoich kolegów i koleżanek. Współpraca i współdziałanie towarzyszą nam każdego dnia. Zarówno podczas wykonywania wszelkiego rodzaju aktywności, jak i podczas zabaw dowolnych. Praca w grupie daje satysfakcję i pomaga wzmacniać poczucie sprawstwa. Należy pamiętać, że każdy w naszym zespole jest ważny i każdy potrafi czymś się wykazać. Podział zadań to niezwykle ważna umiejętność, która pomoże nam w przyszłości.

Odpowiedzialność

Kiedy już zadania w zespołach są przydzielone, ważne jest, aby przejąć odpowiedzialność za to, co do nas należy. Czy dzieciom zawsze udaje się ta trudna sztuka? Otóż nie. Cel jest ważny, ale jeszcze ważniejsza jest droga, która do niego prowadzi i to czego podczas tej drogi doświadczamy.

Refleksja

Po pracy przychodzi czas na refleksję. Czy zaproponowane aktywności były atrakcyjne dla nas, czy sprawiły nam trudność, a być może okazały się nudne? Odpowiedzi na te i inne pytania pomogą nam w planowaniu pracy na kolejne dni i tygodnie.

Jeszcze jedna ważna sprawa, o której muszę wspomnieć w tym miejscu. Moje przedszkolaki wraz ze mną uczą się podstaw języka migowego, aktualnie w ramach Ogólnopolskiego Programu Migowy dla dzieci. Dzięki temu słowa, które już znamy mogę zamigać. Tak było np. tego dnia z kolorami, które wykorzystywaliśmy podczas aktywności.

Czy ten dzień był dla mnie dniem straconym? Ależ skąd. Mogłam sobie pozwolić na odrobinę słabości i nie przeciążania strun głosowych, a przedszkolakom mogłam pozwolić na jeszcze większą samodzielność, odpowiedzialność i współpracę. Tak, czy inaczej pozwalam im na to dużo częściej, do czego i was zachęcam.

Na zakończenie chciałabym wspomnieć o jeszcze jednej ważnej sprawie. Praca projektowa, współdziałanie z partnerami eTwinningowymi sprzyja rozwijaniu kompetencji przyszłości. Pokazuje również, że nauczyciel ma prawo, tak jak i dziecko (uczeń) do gorszych dni i chwil. Jednakże relacje budowane w grupie pomagają nam w pozwalam sobie na… oraz pozwalam innym...

Uzupełnieniem i rozwinięciem tematu jest scenariusz zajęć wspierający rozwijanie umiejętności współpracy i współdziałania, kształtowanie umiejętności dostrzegania swoich mocnych stron, wdrażanie do autoprezentacji, wzmacnianie wiary we własne możliwości i dbanie o dobre relacje w grupie (do pobrania poniżej).

O autorce:

Agnieszka Besser-Krysiak

Ambasadorka programu eTwinning, nauczycielka wychowania przedszkolnego w Zespole Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Czechach. Od lat zaangażowana w pracę z dziećmi najmłodszymi w oparciu o filary Planu Daltońskiego. Zwolenniczka szkoły opartej na budowaniu relacji.  Jest miłośniczką nowoczesnych technologii, kodowania i zabaw z wykorzystanie IT.  Wspólnie z kolegą prowadzi szkolne koło SKO.  Laureatka konkursu Nasz Projekt eTwinning 2019 – zdobywczyni II miejsca w kategorii projekt dla uczniów w wieku 3-6 lat za realizację projektu Symbols In the eses of children (NTC system. Chętnie dzieli się wiedzą i doświadczeniem. W wolnym czasie lubi czytać i fotografować, szczególnie chmury i drzewa.