Dobre relacje to podstawa w klasie i szkole

Artykuł i praktyczne zajęcia dotyczące budowania relacji. Autorka: Beata Wójcik

Budowanie i pielęgnowanie relacji jest jedną z podstawowych ludzkich potrzeb, warto więc o nie dbać i nieustannie rozwijać. Bo to właśnie dobre, pozytywne relacje z innymi mają ogromny wpływ na nasz rozwój, zdrowie psychiczne i emocjonalne oraz nastawienie do życia. Jesteśmy świadomi, jak bardzo inspirujące i motywujące są ciepłe i życzliwe kontakty z innymi. Dają poczucie bezpieczeństwa, pozwalają realizować swoje marzenia oraz dają szansę na uwolnienie drzemiącego w nas potencjału.

Szkoła i klasa jest miejscem, gdzie dobre relacje są wyjątkowo istotne. Spędzamy ze sobą dużo czasu, pracujemy w grupach lub zespołach, wspólnie gromadzimy doświadczenia i wspomnienia, dlatego poznawanie się, uczenie się od siebie, a także umiejętność słuchania  siebie i innych, są elementami które tworzą mocne podwaliny dla dobrych relacji. Istotne jest byśmy nauczyli naszych uczniów, że w każdym człowieku, małym czy dużym, należy dostrzec wspaniałego człowieka, dobrego i życzliwego kolegę. Należy pozwolić dzieciom na zrozumienie faktu, że każdy z nas ma prawo do własnego zdania oraz do innego spojrzenia na otaczający nas świat. Ważne jest też to, byśmy potrafili uszanować i cenić nasze własne wewnętrzne potrzeby i umiejętności, byśmy potrafili pokazać je innym, a także umieli dostrzec, że są one dla kogoś ważne, a my potrafimy to docenić. Stąd też kluczowe dla pozytywnych relacji jest właśnie postrzeganie innych jako niezależnych, pełnych pasji ludzi. Ten proces trwa właściwie przez całe życie - opanowujemy te umiejętności stopniowo, pogłębiają się, stają się bardziej złożone. Ale to, czego nauczymy się już na początku, zostanie w nas na zawsze. Relacje międzyludzkie są bardzo ważne w życiu codziennym. Jeśli są one dobre, pozytywne - my także jesteśmy wtedy otwarci i pozytywnie nastawieni do otoczenia, do naszych kolegów, koleżanek. A dzięki temu jesteśmy bardziej odporni na doświadczanie niepowodzeń i mniej podatni na stres. Pamiętajmy też o tym, że gdy czujemy się dobrze w swoim towarzystwie, nie udajemy kogoś innego, wtedy jesteśmy sobą - jesteśmy prawdziwi i autentyczni, mamy wtedy odwagę mówić co myślimy i co czujemy i jest to sprzyjająca okoliczność do nawiązania prawdziwej relacji z drugą osobą. Chciałabym dzisiaj zaproponować kilka aktywności, które pomogą nauczycielom poznać swoich uczniów trochę bliżej, a uczniom dadzą możliwość opowiedzenia o swoich zainteresowaniach i upodobaniach. Pozwolą na przełamanie wewnętrznych blokad, bliższe poznanie się grupom uczniów, wzajemne zrozumienie, a nauczycielom da wgląd w strukturę grupy i umożliwi orientację, które dzieci i jak należy wesprzeć w ich działaniach. Budowanie i integrowanie zespołu klasowego to praca czasochłonna i wymagająca wielu zabiegów. Przy tym może być też dobrą zabawą dla wszystkich. Wszystkie propozycje można wdrożyć, tak jak zaproponowałam lub dopasować do wieku i potrzeb uczniów - znając kreatywność nauczycieli bez problemu wzbogaca je o kolejne elementy.

Klasowy Łańcuch Mocy - szukamy naszych mocnych stron

Wersja online. Imiona dzieci wpisujemy w koło fortuny, będzie losowało kolejność wypowiadania się uczniów.

Koło Fortuny» Wylosowany uczeń zapisuje na kolorowej karteczce na wirtualnej tablicy takiej jak Linoit lub Padlet dokończenie wybranej frazy np.:

  • Jestem dobry w…
  • Moją ulubioną książką jest…,
  • Najchętniej spędzam czas…,
  • Moje hobby to…

Na tablicy możemy umieścić wspólne zdjęcie całej klasy, co podkreśli jeszcze bliskość zespołu. Uczniowie mając link do Linoita, mogą zaglądać, czytać i lepiej się poznawać.

Linoit - wirtualna tablica»

Wersja offline. Koło fortuny zastępujemy koszyczkiem lub woreczkiem, do którego wrzucamy karteczki z imionami dzieci, losuje je nauczyciel lub kolejni uczniowie. Następnie wylosowany uczeń otrzymuje pasek papieru, na którym pisze lub rysuje dokończenie wybranej frazy. Po zebraniu wszystkich pasków przypinamy je na tablicy lub ścianie jeden przy drugim. Uczniowie mają wtedy możliwość przypominania sobie mocnych stron innych, co z kolei zachęca do rozmowy i budowania relacji. Zabawa ta daje możliwość bliższego poznania się, powiedzenia o sobie więcej, pozytywnego wzmocnienia swojej osoby i znalezienia kolegów o podobnych zainteresowaniach, wzmacnia przynależność do grupy.

Klasa to wspólnota-  wspomnienia integrują

Wersja online. To, co nas łączy to wspomnienia i wspólne przeżywanie pozytywnych emocji. Uczniowie zaś bardzo lubią wszelkie formy aktywności artystycznej, są kreatywni i pomysłowi. Dlatego też ciekawym zadaniem dla nich będzie narysowanie wspomnienia, wspólnego klasowego wydarzenia - wycieczki, projektu lub innego działania, które robiliśmy razem. Swoje prace przygotowują w aplikacji Paint.

Następnie nauczyciel przygotowuje prace uczniów w formie prezentacji. Do jej wykonania można użyć aplikacji PowerPoint lub przygotować w programie Canva. Przygotowaną prezentację omawiamy z uczniami, koniecznie musimy dać im możliwość opowiedzenia o swoich pracach, podzielenia się z innymi swoimi wspomnieniami i emocjami. Prezentację możemy też przesłać uczniom, pokazać rodzicom, zachować w plikach klasy, aby mogły zawsze do niej wrócić.

Wersja offline. Uczniowie przygotowują swoje prace na kartkach papieru. Nauczyciel na tablicy przygotowuje wystawę prac, co jest punktem wyjścia do wspólnej rozmowy, zabawy i wspomnień. Taka rozmowa budzi w uczniach pozytywne emocje, wyzwala spontaniczną dyskusję i lawinę dobrych skojarzeń. Jeśli wydarzenia nam się powtarzają, możemy je pogrupować i może być to punkt wyjścia do kolejnych działań.

Jestem wyjątkowy – klasowa lista uczniów

Wersja online. Uczniowie przygotowują swoje awatary w programie Avatarmaker. Przygotowują je według własnego pomysłu, mogą dodać dodatkowe elementy i kolory. Następnie wysyłają je do nauczyciela, a nauczyciel zbiera je w jednym programie np. Pho.to i prezentuje je klasie. Uczniowie odgadują, kto jest na zdjęciu, mówią po czym rozpoznali swoich kolegów lub dlaczego mieli problem z identyfikacją. Wydrukowane zdjęcie możemy powiesić w klasie. Jest to także fantastyczna pamiątka, którą możemy wręczyć uczniom z okazji zakończenia roku szkolnego lub innej ważnej okazji. [gallery columns="2" size="medium" ids="17867,17868"] Wersja offline. Każdy uczeń maluje lub rysuje swój autoportret lub portret kolegi lub koleżanki. Wykonane prace wieszamy na przygotowanej tablicy. Po odgadnięciu kogo przedstawia portret, uczniowie dodatkowo umieszczają przy swoich wizerunkach własne podpisy – fantazyjne autografy. Zadanie to sprawia uczniom wiele radości i wyzwala ich kreatywność podczas tworzenia awatarów lub portretów. Odgadywanie osób ukrytych za awatarem jest dla nich wyzwaniem  i formą sprawdzianu ze znajomości swoich kolegów.

Tworzymy wspólną klasową grafikę

To zadanie jest trochę inną propozycją do zabawy z grupą. Możemy stworzyć wspólne dzieło, które ozdobi klasę jeśli przygotujemy je offline lub wydrukować albo ustawić jako tapetę na pulpicie komputera.

Wersja online. Do tworzenia grafiki wykorzystujemy program Word lub Paint. Wybieramy jednego rodzaju element np. trójkąt, kwadrat, koło lub inny wybrany przez uczniów (mogą tu zagłosować), każdy uczeń kolejno podchodzi i umieszcza element w dowolnym rozmiarze i wybranym przez siebie kolorze. Powstaje wtedy praca inna w formie, ale wspólna dla całej grupy. Nadajemy naszej pracy tytuł i rozsyłamy lub drukujemy.

Wersja offline. Tworzymy naszą grafikę dokładnie w ten sam sposób i na tych samych zasadach korzystając z kolorowych markerów i dużego arkusza papieru. Nadajemy jej tytuł i zawieszamy w klasie. Najważniejszym powodem dla organizowania tych wszystkich aktywności, które przedstawiłam jest bycie razem, wspólne działanie, słuchanie siebie nawzajem i reagowanie na potrzeby innych. Wspólna zabawa, nieważne online czy offline, jest kluczem do integrowania grupy i budowania w niej dobrych relacji.  

Artykuł jest jednym z cyklu materiałów przygotowanych przez naszych ekspertów na temat relacji. Zapraszamy do lektury pozostałych!

Autorka: Beata Wójcik Ambasadorka i trenerka programu eTwinning Jestem nauczycielką dyplomowaną edukacji wczesnoszkolnej i jęz.angielskiego w Szkole Podstawowej nr 1 im. T. Kościuszki w Puławach. Od 2013r. aktywnie uczestniczę w programie eTwinning. Zrealizowałam kilka projektów krajowych i międzynarodowych, za które otrzymałam Krajowe i Międzynarodowe Odznaki Jakości. Jestem koordynatorem szkolnej grupy eTwinnerów. Od 2018 r. należymy do elitarnej grupy Szkół eTwinning i chętnie bierzemy udział we wspólnych aktywnościach i wydarzeniach organizowanych przez eTwinning. Chętnie zgłębiam tajniki nowoczesnych technologii, a w wolnym czasie lubię podróżować, czytać książki i pasjonuję się robótkami ręcznymi.