Scenariusze

Cele:

• Uczniowie rozumieją pojęcie algorytmu
• Uczniowie rozróżniają elementy budowy schematu blokowego
• Uczniowie tworzą i odczytują schemat blokowy

Materiały:

• Karty z elementami schematu blokowego (strzałki, prostokąt, romb, owal - jak na ilustracjach)

Plan lekcji:

Wprowadzenie

Porozmawiaj z uczniami o czynnościach, które wykonują codziennie i decyzjach, które muszą podejmować. Zapytaj ich np. w jaki sposób myje się zęby. Wysłuchaj ich odpowiedzi i podsumuj, że codziennie wykonują wiele takich czynności według określonych schematów, krok po kroku. Zapytaj ich, co stałoby się, gdyby podczas mycia zębów pominęli jakiś krok lub wykonali je w innej kolejności. Czy jeśli nie nałożą pasty na szczoteczkę, ich zęby będą czyste? Wyjaśnij uczniom, że taki ciąg instrukcji (krok po kroku) albo zbiór zasad potrzebnych do wykonania danego zadania nazywamy algorytmem. Żeby algorytm był zrozumiały dla komputera (żeby mógł go wykonać), musi zostać przetłumaczony na język programowania.  

Schemat blokowy i jego elementy Poproś uczniów, by w kilkuosobowych grupach napisali instrukcję gotowania jajka na twardo dla robota. Następnie wspólnie ustalcie poszczególne kroki, tak by polecenia były krótkie. Na przykład:

1. Nalej wodę do garnka.
2. Włóż jajko do garnka.
3. Postaw garnek na gazie.
4. Zagotuj wodę.
5. Odmierz 8 minut.
6. Wyłącz gaz.
7. Wylej wodę.
8. Wystudź jajko.
9. Obierz jajko.

Poproś uczniów o zapisanie poszczególnych kroków na wcześniej przygotowanych prostokątnych kartach. Następnie daj uczniom karty ze strzałkami oraz dwie owalne karty z napisami Start oraz Stop. Poproś uczniów, by wykorzystując wszystkie karty, ułożyli schemat pracy dla robota. Wyjaśnij uczniom, że właśnie stworzyli prosty schemat blokowy, czyli graficzną prezentację algorytmu. Wytłumacz, że owalne elementy służą do oznaczania początku i końca algorytmu, elementy prostokątne służą do oznaczania działań, a strzałki wskazują kierunek/kolejność ich realizacji.  

Blok decyzyjny Gdy uczniowie ułożą schemat, zapytaj ich, skąd robot będzie wiedział, że woda już się zagotowała? Wysłuchaj ich odpowiedzi i podsumuj, że robot będzie musiał to sprawdzić i podjąć decyzję. Następnie zaprezentuj uczniom kartę w kształcie rombu z pytaniem: Czy woda zagotowana? oraz dwie karty z napisami Tak i Nie. Poproś uczniów, by umieścili romb we właściwym miejscu w schemacie. Przedyskutujcie, jakie będą działania robota jeśli woda jest zagotowana, a jakie jeśli jeszcze nie. Jeśli to konieczne, naprowadź uczniów, że robot musi odczekać i jeszcze raz sprawdzić, czy woda się zagotowała.     

Wytłumacz uczniom, że element w kształcie rombu zawiera instrukcję wyboru jednego z dwóch wariantów wykonywania algorytmu.  

Podsumowanie

Poproś uczniów, by w grupach stworzyli schematy blokowe algorytmów z życia codziennego. Jeśli uczniowie mają dostęp do komputerów, mogą wykorzystać do tego programy z pakietu biurowego. Poproś poszczególne grupy o zaprezentowanie swoich schematów.  

Opracowała: Katarzyna Zawiła-Dudzik

Inne scenariusze oraz projekty eTwinning związane z nauką programowania znajdują się w zakładce Programowanie z eTwinning.